Dünya Bayanlar Günü, 168 yıl evvel 8 Mart 1857’de New York’ta bayan dokuma çalışanlarının daha yeterli çalışma şartları ve eşit işe eşit fiyat talepleriyle başlattıkları grev sırasında çıkan yangında 129 emekçinin hayatını kaybetmesi ile başlamış bir çaba günü. Bayanların toplumsal cinsiyet eşitliği çabası o günden bu yana sürüyor. Elbette yol katettik lakin şu anda geldiğimiz noktada hala konuşacağımız ve konuşmayı asla bırakmamamız gereken birçok nokta var.
Ipsos’un 8 Mart Dünya İşçi Bayanlar Günü için 30 ülkede 23 binden fazla kişi ile gerçekleştirdiği Küresel Advisor Araştırması’na nazaran her üç şahıstan ikisi (%68), bayanlar ve erkekler ortasında eşitliğin sağlanmasını kıymetli bulduğunu belirtiyor. Türkiye’de ise bu söze katılanların oranı %78. Türkiye’de yapılan ‘Gündeme Dair’ araştırması sonuçlarına nazaran ise, genel olarak bayanlara ve erkeklere eşit davranıldığını düşünen bireylerin oranı son dört yıldır pek değişmiyor. Her beş şahıstan biri eşit davranıldığı görüşünde (%19). Aile içine baktığımızda ise bireylerin %41’i aile içinde bayanlara ve erkeklere eşit davranılmadığını düşünüyor.
– Bayanların karşı karşıya kaldığı en kıymetli problemlerden biri de şiddet. Her iki şahıstan biri bayanların hayatın her alanında erkek şiddetine maruz kaldığını düşünüyor, bayanlar ortasında bu formda düşünenlerin oranı daha yüksek, %64. Bayana yönelik şiddetin cezasız kaldığını düşünenlerin oranı %60, bayanlar ortasında ise bu oran biraz daha yüksek %66. Yaklaşık üç bayandan ikisi dışarıda yalnızken yahut yanlarında bayanlar varken kendilerini inançta hissetmediklerini belirtiyor.
– TÜİK’in Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına nazaran; 2023 yılında 15 ve daha üst yaştaki nüfusun işgücüne katılma oranı bayanlarda %35,8, erkeklerde ise %71,2 oldu. Yani 15 yaşın üzerindeki her üç bayandan ikisi iş gücüne dahil değil, işsiz olabilmek için bile öncelikle iş gücüne dahil olmak gerekiyor. İstihdam oranı erkeklerde %65,7 iken bayanlarda %31,3.
– Her iki şahıstan biri bayanların eşlerinden ya da ailelerinden müsaade almadan çalışamadığı tespitine katılıyor. Eşit işe eşit fiyat alınmadığını söyleyenlerin oranı ise %41. İş hayatında bayan ve erkeğe eşit davranıldığı belirtenlerin oranı ise %27.
– 30 ülkenin ortalamasında, bireylerin yarısı (%50), bayanların erkeklerle eşit haklara sahip olması konusunda ülkelerinde gereğince yol katedildiğini düşünüyor. Erkekler bu tabire bayanlardan daha fazla katılıyor
– 30 ülkenin ortalamasında, bireylerin yarısından fazlası (%54), bayanların iş dünyasında ve hükümette daha fazla bayan önder olmadıkça ülkelerinde eşitlik elde edemeyeceklerini düşünüyor. Bayanlarda bu söze iştirak oranı erkeklerden daha yüksek (%60).
Uzun bir yol var
Ipsos Türkiye CEO’su Sidar Gedik, araştırma sonuçlarına ait şunları söyledi:
“Gündeme Dair araştırmamız gösteriyor ki daha en başında problemli bir noktadayız. Zira her iki şahıstan biri bayanların eşlerinden ya da ailelerinden müsaade almadan çalışamadığı tespitine katılıyor. Araştırmamıza katılanların çoğunluğu, pürüzleri aşıp da iş gücüne dahil olabilen bayanların işyerlerinde ayrımcılığa maruz kaldıklarını, tıpkı iş için erkeklerden düşük fiyatlar ile çalıştıklarını belirtiyor. Eşit işe eşit fiyat alınmadığı tespitine katılanların oranı %41, bu oran bayanlarda genel ortalamaya nazaran daha yüksek. İş yerinde bayan ve erkek çalışanlara eşit davranılıp davranılmadığı sorulduğunda ise her dört şahıstan biri eşitlik olduğunu düşünüyor. Ipsos’un Küresel Advisor araştırmasına dönecek olursak 30 ülkenin ortalamasında, bireylerin yarısı (%50), bayanların erkeklerle eşit haklara sahip olması konusunda ülkelerinde gereğince yol katedildiğini düşünüyor. Türkiye’de de bireyler emsal görüşte. Bu bahiste bir şeylerin daha güzele gitmesi için bayanların iş dünyasında ve hükümette daha fazla bayan önder olması kural. Araştırma sonuçlarına nazaran bireylerin yarısından fazlası da (%54), bayanların idarede olmadığı sürece ülkelerinde eşitlik sağlanamayacağını düşünüyor. Bayanlarda bu söze iştirak oranı erkeklerden daha yüksek %60. Toplumsal cinsiyet eşitliği ve bayan hakları için katetmemiz gereken uzun bir yol var. İş dünyasında, siyasette, ailede ve sokakta bayanların hak ettikleri eşitliği yaşayabilmeleri için hem ferdî hem de kurumsal seviyede sorumluluk almamız kural. Daha adil, daha eşit ve daha inançlı bir dünya için konuşmaya, sorgulamaya ve elimizden geleni yapmaya durmaksızın devam etmeliyiz.”
Kaynak: Milliyet
