Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – Araba dalı insan hayatını kolaylaştırmak ve daha inançlı bir sürüş için en ülkü taşıtı ortaya koymak ismine her geçen gün daha farklı bir yenilikle karşımıza çıkıyor. Bu yeniliklerin en tanınan olanı ise araba dalında yeni bir çağ başlatan elektrikli araçlar. Etrafa hassas ve insan hayatını kolaylaştıran elektrikli araçlarla ilgili yeni bir mevzu uzun müddettir gündemden düşmüyor. Elektrikli araçların kullanımı her geçen gün daha da yaygınlaşırken sanki bu araçların kalp pili ve defibrilatör üzere kardiyak aygıtlara sahip bireyler üzerinde nasıl bir tesir yaratıyor? Elektrikli araçlar yaydığı elektromanyetik dalgalar sebebiyle kardiyak cihazlı şahıslar için tehlikeli olabilir mi? Bu araçların, kalp pili ya da defibrilatör takılı bireylerde olumsuz tesirler yaratabileceği fikri hâkim olsa da bu hususla ilgili kimi araştırmalar yapıldı. Uzman isim sonuçları tek tek kıymetlendirdi.
ELEKTRİKLİ ARABA KULLANABİLİRLER Mİ?
Kalp pilleri ve defibrilatörler kalp ritmi bozuklukları yahut kalp yetmezliği olan hastaları tedavi etmek için kullanılan aygıtlardır. Araştırmacılar, kalp pili ile ortalama hayat müddetinin 8,5 yıl olduğunu göz önünde bulundurarak dünya çapında kalp pili takan kişi sayısının 8 milyon ile 12 milyon civarında olmasının olası olduğunu belirtiyor.
Elektrikli araç kullanımının süratle yaygınlaştığı günlerde bu araçların kalp pili ve defibrilatör üzere kardiyak aygıtlara sahip bireyler üzerinde nasıl bir tesir yarattığı son vakitlerin en tanınan mevzularından biriydi. Araçların kardiyak cihazlı şahıslar için tehlike arz edip etmediği hayli kıymetli. Yüksek elektromanyetik dalgalar yayan bu aygıtlar kalp pili ve defibrilatör kullanan bireyler için tehlikeli görülüyordu. Araştırmacılar bu mevzuyu netleştirmek için düğmeye bastı ve Barselona’daki Avrupa Kalp Ritmi Derneği (EHRA) tarafından araştırma başlatıldı ve 130 kişi üzerinde bir çalışma yaptı.
130 HASTA ÜZERİNDE İNCELEME YAPILDI
Elektrikli araçların şarj müddetini kısaltmak için 350 kW’a kadar güç sağlayan yüksek güçlü şarj aygıtları geliştirildi. Yeni şarj aygıtları daha yüksek güç iletimi sağlayan DC (doğru akım) kullanırken, eski yahut mesken tipi şarj aygıtları AC (alternatif akım) kullanır. Daha yüksek bir şarj akımıyla daha güçlü bir manyetik alan ve daha yüksek bir elektromanyetik teşebbüs riski olabilir ve bu da bir kalp pilinin ritmi durdurmasına yahut bir defibrilatörün uygunsuz bir formda ağrılı şok tedavisi vermesine neden olabilir.
Kalp pili yahut defibrilatör takan 130 hastanın ortalama yaşı 59’du ve yüzde 21’i bayandı. Çalışma sırasında yüksek güçte şarj edebilen, halka açık dört adet büsbütün elektrikli araç kullanıldı. Lakin araştırmacılar, bu araçların 350 kW’lık azamî şarjı alamadıklarını belirttiler. Gelecekteki elektrikli araçların en yüksek şarjı alma mümkünlüğü yüksek olduğundan, araştırmacılar ayrıyeten yüksek güçteki şarj aygıtlarından 350 kW çekebilen bir test aracı kullandılar.
Katılımcıların kardiyak aygıtları elektromanyetik teşebbüsün tespitini optimize edecek biçimde programlandı. Daha sonra, elektromanyetik teşebbüs mümkünlüğünü en üst seviyeye çıkarmak için şarj kablosunu direkt kardiyak aygıtlarının üzerine yerleştirerek her arabayı fişe takmaları ve şarj etmeleri istendi. Hastalar, kalp pili tedavisinin sağlanamaması yahut olağandışı derecede süratli kalp ritimlerinin uygunsuz formda algılanması üzere kardiyak aygıtlarında rastgele bir arıza olup olmadığı açısından izlendi. Ayrıca otomobiller şarj edildikten sonra kardiyak aygıtlar programlamalarında rastgele bir değişiklik yahut hasar olup olmadığı denetim edildi.
HERHANGİ BİR OLUMSUZLUK GÖZLEMLENMEDİ
Araştırmacılar elektromanyetik teşebbüsten kaynaklanan rastgele bir olumsuz olay gözlemlemedi ve bu biçimde toplam 561 şarj gerçekleştirildi. Bilhassa kalp pillerinde kalp ritminin engellenmesi yahut defibrilatörlü hastalarda ağrılı şok tedavisine yol açabilecek süratli aritmilerin uygunsuz tespitin olmadığını bildirdi. Bu çalışma, elektromanyetik teşebbüs mümkünlüğünü en üst seviyeye çıkarmak için en berbat durum senaryosu olarak tasarlanmıştı ve buna karşın yüksek güçlü şarj aygıtlarının kullanımı sırasında klinik olarak ilgili bir elektromanyetik teşebbüs yahut aygıt arızası bulanamamıştı. Bu da kardiyak aygıt kullanan hastalar için elektrikli araç kullanımına ait hiçbir kısıtlama getirilmemesi gerektiğini gösteriyordu.
Çalışmada elektrikli araçlar için konut tipi şarj aygıtlarından fazla yüksek güçlü şarj teknolojisine odaklanılmıştı. Fakat uzmanlar mesken tipi şarj aygıtlarıyla da ilgili bir açıklamada bulundu. Alman Kalp Merkezi’nden Dr. Carsten Lennerz “Ev tipi şarj aygıtları daha küçük bir akım kullanır ve farklı bir manyetik alan üretir. Arabası meskende şarj etmek, şarj kablosunun yanında uzun mühlet kalmamak üzere mantıklı tedbirlerle muhtemelen inançlı olacaktır” dedi.
‘RİSK SON DERECE DÜŞÜK OLDUĞU İÇİN GÜVENDELER’
Konuyu derinlemesine incelemek ismine biz de Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Emrah Ermiş’e danıştık. Elektrikli araçlar kalp pili yahut defibrilatörü olan bireyler için inançlı mi? Doç. Dr. Ermiş“Son zamanlarda elektrikli araçlar için 350 kW’a kadar güçlü ve böylelikle daha kısa müddette sarj imkanı sağlayan istasyonlar geliştirildi. Bu durum daha yüksek bir şarj akımı ve daha güçlü bir manyetik alan oluşmasına neden oldu. Kalp pili ya da defibrilatörü (ICD) olan şahısların bu araçları kullanırken, seyahat durumlarında ya da araç şarj edilirken yanlarında durduklarında muhtemel bir ziyanlı bir durumun varlığıYLA ilgili hem şarj ünite ve araçlar tarafında hem de medikal tarafında rastgele bir resmi bir teklif bulunmuyor. Bu durum da gün geçtikçe hem ülkemizde hem de dünyada kullanımı süratle artmakta olan elektrikli araç kullanan bu bireylerde telaşa neden oluyor” tabirlerini kullandı.
Yakın vakitte Avrupa Kalp Ritmi Derneği tarafından 130 kişi üzerinde yapılan çalışmayı bir kere daha hatırlatan Doç. Dr. Ermiş, “Elektrikli araçların kullanımına ait kalp pilleri bulunan hastalar açısından rastgele bir kısıtlama olmayıp ister yüksek güçlü şarj aygıtlarıyla şarj ederlerken ister otomobillerinin içinde otururken kalp pilleri ya da defibrilatörlerinde sorun olma riski son derece düşük olduğu için inançta oldukları belirlendi” açıklamasında bulundu.
MR VE X-RAY DIŞINDA TASAYA GEREK YOK
Değişen dünyamızda teknolojinin de ilerlemesiyle manyetik alana ve elektrik yüklü alanlarda bulunma olasılığımız da günden güne artıyor. Elektrikli araç kullanımı konusundaki baş karışıklığı bir nebze de olsun ortadan kalkmış durumda. Ancak sırf elektrikli araba değil manyetik alana maruz kaldığımız her yerde her alanda kalp pili ve defibrilatörü olan bireyler için ömrün zorlaşacağı yorumu yapılabilir mi?
Doç. Dr. Ermiş, “Pil hastalarının bilhassa manyetik alanın şiddetli bulunduğu MR görüntülemelerinden evvel kalp pillerinin MR moduna alınması gerektiğini bilmeleri gerekir. Onun dışında telaş edecekleri bir durum yoktur. Natürel X-ray aygıtlarından geçerken aygıt ihtar verebilir, bunun için de pil kartlarını göstermeleri yeterli“ diyerek açıklamasını sonlandırdı.
Kaynak: Milliyet
