Bakan Kacır, Boğaziçi Üniversitesi tarafından “Belirsizlik Çağında Finansal Dönüşüm” temasıyla düzenlenen Finans Zirvesi 2025’te yaptığı konuşmada, dünyanın çok katmanlı bir dönüşüm sürecinden geçtiğini belirtti.
Liberal ticaretin yerini, korumacılık eksenli bir ekonomi yaklaşımına bıraktığına işaret eden Kacır, “Üretimde ve teknoloji geliştirmede stratejik özerklik, ulusal egemenliğin vazgeçilmez bir parçası olarak konumlanıyor. Yerli üretim hamleleri, güvenilir ortaklardan ve dostlardan tedarik anlayışı ön plana çıkıyor.” dedi.
Kacır, artan küresel kutuplaşma ve stratejik belirsizlik ortamında teknolojinin gittikçe jeopolitik bir güç enstrümanına dönüştüğünü vurguladı.
Sanayide çalışan sayısını 3 milyon 900 binden 6 milyon 700 bine çıkardıklarını ifade eden Kacır, şunları kaydetti:
“Gelişmiş sanayi altyapımız, esnek üretim kabiliyetimiz ve lojistik avantajlarımızla küresel pazarlarda büyük bir rekabet avantajı elde ettik. 22 yıl önce 36 milyar dolar olan yıllık ürün ihracatımız, şimdi 265 milyar dolarla Cumhuriyet tarihimizin zirve düzeylerine erişti. Türkiye artık Çin’den sonra, Orta Avrupa’ya kadar uzanan geniş kuşakta, en fazla çeşit ürünü rekabetçi şekilde en fazla ülkeye ihraç edebilen ülkedir.”
“AR-GE’YE YAPTIĞIMIZ YATIRIMIN MİLLİ GELİRİMİZDEKİ PAYI GELİŞMİŞ ÜLKELER SEVİYESİNE ERİŞTİ”
Kacır, dünyada uygulanan en etkin AR-GE teşvik sistemiyle teknoloji geliştirmede önemli kazanımlar elde ettiklerini aktararak, ülkenin orta-yüksek ve yüksek teknolojili ürün ihracatının 2002’de 10 milyar dolarken geçen yıl 101 milyar dolarla 10 katına eriştiğini söyledi.
AR-GE ve inovasyon ekosistemiyle yüksek teknolojili sektörlerin artık sanayi üretiminde pozitif olarak öne çıktığını kaydeden Kacır, “Yıllık 1,2 milyar dolardan 16 milyar dolara yükselttiğimiz AR-GE harcamalarımızın üçte ikisi özel sektör firmalarımız tarafından gerçekleştiriliyor. AR-GE’ye yaptığımız yatırımın milli gelirimizdeki payı gelişmiş ülkeler seviyesine erişti.” diye konuştu.
Kacır, özel sektördeki 1600’ü aşkın AR-GE ve tasarım merkezinde görev yapan araştırmacı ve mühendisin yüksek katma değerli üretimi mümkün kılan yenilikçi çözümlerle teknoloji odaklı kalkınma vizyonuna güç kattığını belirtti.
Dijital ve Yeşil Dönüşüm Destek Programlarını hayata geçirdiklerini hatırlatan Kacır, ikiz dönüşümün birçok alanda eş zamanlı ve kapsamlı bir yeniden yapılanmayı, bunun için de uzun vadeli ve bütüncül yatırımları gerekli kıldığını söyledi.
“ÜLKEMİZDEN 68 KURUM 14 MİLYON AVROLUK FONA ERİŞİM ELDE ETTİ”
Kacır, yalnızca finansal kaynak sağlamakla sınırlı kalmayan, aynı zamanda teknik uzmanlık, proje yönetimi kapasitesi ve bilgi birikimini Türkiye ile paylaşmaya istekli uluslararası finans kuruluşlarıyla kapsamlı ve çok boyutlu işbirlikleri kurduklarını da anlatarak projelere ilişkin bilgi verdi.
Dijital Avrupa Programı’na katıldıklarını dile getiren Kacır, “Ülkemizin programa katılımıyla birlikte, sanayicilerimiz, girişimcilerimiz ve üniversitelerimiz Avrupa Komisyonu tarafından açılan çağrılara başvuru yapma imkanına kavuştu. Bugüne kadar ülkemizden 68 kurum 14 milyon avroluk fona erişim elde etti.” ifadelerini kullandı.
Kacır, Türkiye Yüzyılı’nda, sanayi altyapısını yüksek teknolojili üretimde yeni kapasite ve kabiliyetlerle taçlandıracak adımları devreye almaya devam edeceklerini vurgulayarak, Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı ile yüksek teknoloji yatırımları için AR-GE’den seri üretime, uçtan uca bütüncül bir destek mekanizması kurduklarını kaydetti.
Program doğrultusunda destek kararı alınan 160 projeyle stratejik sektörlerde kabiliyeti önemli ölçüde geliştirecek 137 milyar liralık yatırımı harekete geçirdiklerini bildiren Kacır, “Geçtiğimiz yıl çıktığımız Yükselen Yenilikçi Teknolojiler Çağrısı da sanayicilerimizden büyük teveccüh gördü. Çağrı kapsamında toplam yatırım tutarı 315 milyar lirayı bulan 372 başvurunun değerlendirme sürecinde de sona yaklaştık.” diye konuştu.
“AR-GE VE YERLİ ÜRETİM KAPASİTEMİZİ ARTIRACAĞIZ”
Kacır, Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi Programı ile Merkez Bankası ile işbirliği içinde dış ticaret açığının yüzde 85’ini oluşturan 284 ürüne yönelik yatırımları hızlandırdıklarını belirterek, şöyle devam etti:
“Merkez Bankamızın 300 milyar liralık kaynak tahsis ettiği bu programın girişimcilerimizden yüksek ilgi görmesi bizleri memnun ediyor. Uluslararası rekabet gücünü artıracak ve milli ekonomimizin yükselişini destekleyecek programa bugüne dek toplam yatırım tutarı 1 trilyon 256 milyar lirayı bulan 275 proje başvurdu. 58 projeye ilişkin değerlendirmeleri tamamladık. Bunlar arasından bugüne kadar toplam yatırım tutarı 241 milyar liraya yaklaşan 49 proje değerlendirme komitesi tarafından kredi başvurusu gerçekleştirmeye uygun bulundu.”
HIT-30 Yüksek Teknoloji Yatırım Programı ile ileri teknoloji yatırımlarını hızlandırdıklarını anlatan Kacır, yatırımcılara proje bazlı yatırım teşviklerinin yanında cazip koşullarda finansman ve uygun yatırım alanları sunduklarını bildirdi.
Kacır, martta açıklanan 9,3 milyar dolarlık 19 yeni yatırımın tamamlandığında, 20 binden fazla nitelikli istihdam oluşturacağını, cari dengeye yıllık 12,4 milyar dolar katkı sağlayacağını hatırlatarak, “Sayın Cumhurbaşkanımız, bu yatırımlarla eş zamanlı olarak, sanayi üretiminde ve teknolojide tam bağımsızlık hedefimizi ve Türkiye’yi yüksek teknolojili ürünlerin üretiminde lider ülkeler arasına taşıma vizyonumuzu ortaya koyan 2030 Sanayi ve Teknoloji Strateji Belgesi’ni de ilan etti. Strateji Belgemiz doğrultusunda önümüzdeki beş yılda hayata geçireceğimiz programlarla yüksek teknoloji ve kritik alanlarda AR-GE ve yerli üretim kapasitemizi artıracağız.” diye konuştu.
Dijital dönüşümü geniş bir bakış açısıyla ele alarak ekonominin genelinde hızlandıracaklarına değinen Kacır, sanayiyi düşük karbonlu üretime yönlendirecek destek araçları ve uluslararası finansman kaynaklarını yaygınlaştıracaklarını söyledi.
Kacır, kurulacak yeni kalkınma ve ticaret koridorlarıyla kazan-kazan ilkesine dayalı ittifakların ülkenin küresel ticaretteki konumunu perçinleyeceğini belirterek, ihracatta ve dış ticarette pazar çeşitliliği sağlayarak, küresel değer zincirlerindeki kırılmalara karşı ülke ekonomisinin dayanıklılığını artıracaklarını vurguladı.
Orta ve uzun vadeli hedefler doğrultusunda yeni programları hayata geçirirken Türkiye ve dünya ekonomisindeki gelişmeleri takip ettiklerini de kaydeden Kacır, şöyle devam etti:
“Küresel düzeyde yaşanan ticaret savaşlarının Türk sanayisine yeni fırsat kapıları açması için yoğun şekilde çaba gösteriyoruz. Aynı zamanda bu fırtınalı dönemin risklerinden sanayicilerimizi korumak için gayret ediyoruz. Fiyat istikrarını önceleyen ekonomik programımız iç talep üzerinde yavaşlatıcı etkiler oluşturuyor. Enflasyonla mücadeleyle uzun vadede yakalanan istikrar ülkemizde sağlıklı büyümeyi getirecektir.”
Kacır, KOSGEB Kapasite Geliştirme Destek Programı’nın yoğun ilgi gördüğüne dikkati çekerek, “İlk başvuru döneminde 877 işletmenin 19,5 milyar liralık yatırım projesini destekledik. Geçtiğimiz hafta başlattığımız ve 30 Haziran’a kadar sürecek ikinci başvuru döneminde ise KOBİ’lerimize 20 milyon lira üst limitli, 36 aya kadar vadeli ve 20 puana kadar geri ödemesiz finansman desteği sunuyoruz.” dedi.
Sanayicinin finansmana erişimini destekleyecek yeni adımları hayata geçireceklerini de aktaran Kacır, Türkiye’nin coğrafi konumu, genç ve dinamik nüfusu, gelişmiş sanayi altyapısı, güçlü üretim kültürü ve artan teknoloji geliştirme kapasitesiyle yükselişini sürdüreceğini ifade etti.
Milyar dolar değeri aşan 7 teknoloji girişiminin (Turcorn) olduğunu dile getiren Kacır, “Hedefimiz 2030’a kadar ülkemizde 100 bin teknoloji girişiminin yeşermesi ve Turcornlarımızın değerinin 100 milyar dolara erişmesidir.” dedi.
Kacır, girişimcilik ekosistemine daha fazla uluslararası sermaye çekmek adına, kamunun çapa yatırımcı olarak girişim sermayesi fonlarına katılımını artıracaklarına işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Kamu destekli fonların fonu mekanizmalarını yaygınlaştırarak biyoteknoloji, yapay zeka gibi stratejik alanlarda sektörel ve tematik girişim sermayesi fonlarını devreye alacağız. Büyük ölçekli işletmelerin bu fonlara aktif katılımını teşvik ederek, yenilikçi çözümlerin geniş bir ekonomik yapıya entegre edilmesini sağlayacak ve girişimcilik ekosistemimizin sürdürülebilir büyümesi için zemin hazırlayacağız. Bizler yatırımcı dostu politikalarla sanayicilerimizin, girişimcilerimizin ihtiyaç duyduğu düzenlemeleri hayata geçirerek güçlü bir yatırım iklimi oluşturmaya devam edeceğiz.”
Bakan Kacır’a konuşmasının ardından Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Naci İnci tarafından hediye takdim edildi.
Kaynak: Milliyet
